เรื่องเล่าในพื้นที่

คอลัมน์ : ข่าวรอบโลก

ผลการสำรวจของบริษัทวิจัย "เอฟที คอนฟิเดนเชียล รีเสิร์ช" (เอฟทีซีอาร์) ได้เปิดเผยถึง อัตราการสูบบุหรี่ต่ำที่สุดในกลุ่ม 5 ประเทศเศรษฐกิจขนาดใหญ่ของอาเซียน ขณะที่อินโดนีเซียที่พยายามต่อสู้กับการสูบบุหรี่อย่างจริงจัง มีอัตราการสูบบุหรี่สูงที่สุด

ย้อนไปเมื่อเดือนพฤษภาคม 2560 ดูเตอร์เต ได้ลงนามคำสั่งฝ่ายบริหารห้ามการสูบบุหรี่ในที่สาธารณะ โดยกำหนดโทษขั้นต่ำไว้ที่จำคุก 4 เดือน และปรับเงิน 5,000 เปโซ นับเป็นหนึ่งในกฎหมายต่อต้านการสูบบุหรี่ที่เข้มงวดที่สุดในเอเซียตะวันออกเฉียงใต้ 

การบังคับใช้กฎหมายที่มีอยู่ลงโทษผู้สูบบุหรี่ในที่สาธารณะ แต่หลายฝ่ายมองว่าสะท้อนถึงความนิยมและภาพลักษณ์แข็งกร้าวของดูเตอร์เต เนื่องจากเขาเพิ่มความเข้มงวดของนโยบายต่อต้านการสูบบุหรี่ ซึ่งรวมถึงบทลงโทษหนักสำหรับการจำหน่ายและโฆษณาผลิตภัณฑ์บุหรี่ให้กับผู้เยาว์ 

การรณรงค์ ของดูเตอร์เต ทำให้มาตรการปราบปรามการสูบบุหรี่ของฟิลิปปินส์ที่เข้มงวดอยู่แล้วยิ่งรุนแรงมากขึ้น เริ่มจากในยุครัฐบาลก่อนที่ออกกฎหมาย เมื่อเดือน ม.ค.2556 ขึ้นภาษีบุหรี่จากเพียง 2.7 เปโซต่อซองมาอยู่ที่ 12 เปโซต่อซอง และยังปรับเพิ่มขึ้นทุกๆ ปีนับตั้งแต่นั้นมา

กฎหมายดังกล่าวประสบความสำเร็จอย่างมาก เห็นได้จากข้อมูลรัฐบาลที่ชี้ให้เห็นว่า สัดส่วนชาวฟิลิปปินส์อายุ 20 ปีที่สูบบุหรี่ลดลงเหลือ 25.4% ในปี 2556 จาก 31% ในปี 2551 หลังรัฐบาลดูเตอร์เตแก้กฎหมายภาษีรัฐ จะเก็บภาษีบุหรี่เพิ่มขึ้นเป็น 35 เปโซต่อซองในเดือนหน้า หรือราว 40% ของราคาบุหรี่ 1 ซองจากปัจจุบันเก็บที่ 32.5 เปโซต่อซองและคาดว่าภายในปี 2566 รัฐบาลจะเก็บภาษีบุหรี่แตะ 40 เปโซต่อซอง และจากนั้นจะปรับเพิ่มขึ้นปีละ 4%

ผลสำรวจผู้บริโภค 5,000 คนของเอฟทีซีอาร์แสดงให้เห็นว่า เกือบ 2 ใน 3 ของผู้สูบบุหรี่ในฟิลิปปินส์ได้เลิกสูบแล้ว ซึ่งเป็นสัดส่วนสูงที่สุดใน 5 ประเทศอาเซียนที่มีการสำรวจ ขณะที่ภาษียังมีส่วนสำคัญในการเลิกสูบบุหรี่ แต่ผลสำรวจชี้ว่าไม่ใช่แรงจูงใจหลัก ผู้ตอบแบบสำรวจส่วนใหญ่อ้าง "สุขภาพ" และ "ไม่อยากสูบเอง" เป็นเหตุผลหลักที่เลิกสูบ ซึ่งเป็นแนวโน้มที่เห็นได้ชัดเจนในทั้ง 5 ประเทศ 

ฟิลิปปินส์สามารถลดอัตราการสูบบุหรี่ได้ แม้ว่าราคาบุหรี่จะอยู่ในกลุ่มถูกที่สุดในภูมิภาค ผลจากมาตรการที่เข้มงวด ทำให้ยังมีโอกาสที่ฟิลิปปินส์จะขึ้นราคาบุหรี่ในประเทศได้โดยไม่กระทบกับรายได้ของรัฐ 

ผลสำรวจของเอฟทีซีอาร์ยังแสดงให้เห็นว่า ในกลุ่ม 5 ประเทศอาเซียนนี้ฟิลิปปินส์มีจำนวนสิงห์อมควันต่ำที่สุดในกลุ่มอายุ 18-24 ปี และปัจจุบันฟิลิปปินส์มีสัดส่วนผู้เลิกสูบบุหรี่สูงที่สุดด้วย หากรัฐบาลประเทศอื่นๆ ในอาเซียนยังไม่มีจุดยืนหนักแน่นคล้ายกับฟิลิปปินส์ อัตราการสูบบุหรี่ของชาวฟิลิปปินส์ก็มีแนวโน้มที่จะต่ำที่สุดต่อไป

ขณะเดียวกัน อินโดนีเซียซึ่ง 41.1% ของผู้ชายและ 10.2% ของผู้หญิงบอกว่าสูบบุหรี่ ไม่มีแนวโน้มว่าจะสามารถท้าทายฟิลิปปินส์ในฐานะแชมป์ต่อต้านการสูบบุหรี่ได้ 

กรุงจาการ์ตาออกกฎหมายต่อต้านการสูบบุหรี่แล้ว แต่ยังขาดการบังคับใช้อย่างจริงจัง แม้ทางการห้ามสูบบุหรี่ในสถานที่สาธาณะที่กำหนดไว้ เช่น โรงเรียนและโรงพยาบาล แต่ยังมีการฝ่าฝืนข้อห้ามอย่างแพร่หลาย และแทบไม่มีการดำเนินคดีต่อผู้ฝ่าฝืน 

อย่างไรก็ตาม รัฐบาลยังขาดความมุ่งมั่นในการออกกฎปราบปรามบุหรี่อย่างเข้มงวด บุหรี่ถือเป็นหัวใจสำคัญสำหรับเศรษฐกิจอินโดนีเซีย ซึ่งเป็นผู้ผลิตบุหรี่รายใหญ่อันดับ 5 ของโลก เมื่อปีที่แล้วสนับสนุนรายได้ภาษีเข้ารัฐ 145.5 ล้านล้านรูเปี๊ยะห์ หรือคิดเป็นเกือบ 9% ของรายได้ภาษีทั้งหมด มากกว่าที่ได้จากภาคอุตสหกรรมน้ำมันและก๊าซธรรมชาติ 

นอกจากนั้น อินโดนีเซียังเป็นสมาชิกดับเบิลยูเอชโอประเทศเดียวในเอเซียตะวันออกเฉียงใต้ที่ไม่ลงสัตยาบันกรอบอนุสัญญาควบคุมยาสูบของดับเบิลยูเอชโอ ซึ่งครอบคลุมถึงบทบัญญัติทางกฎหมาย เพื่อควบคุมอิทธิพลของกลุ่ม ล็อบบี้ในอุตสาหกรรมบุหรี่ 

ข้อมูลจากหนังสือพิมพ์กรุงเทพธุรกิจ

เรียบเรียงโดย : สุขสันต์ เสลานนท์ กองบรรณาธิการ Smartonline

วันที่ 3 กรกฎาคม 2561