เรื่องเล่าในพื้นที่

คอลัมน์ : เก็บมาฝาก

สถานการณ์ผลิตภัณฑ์ยาสูบรูปแบบใหม่ : เมื่อโลกออนไลน์กลายเป็นตลาดขายผลิตภัณฑ์ยาสูบรูปแบบใหม่ หรือ "บุหรี่ไฟฟ้า" ดร.ศรีรัช ลอยสมุทร สาขาการสื่อสารการตลาดดิจิตัล  มหาวิทยาลัยรังสิต ได้เปิดเผยถึง การขายผลิตภัณฑ์ยาสูบรูปแบบใหม่ออนไลน์ ในการประชุมวิชาการบุหรี่กับสุขภาพแห่งชาติ ครั้งที่ 17 ได้มีการนำเสนอถึงการขายบุหรี่ไฟฟ้าบนโลกออนไลน์ ที่เข้าถึงเยาวชนอย่างรวดเร็วและง่ายมาก  ที่ยังไม่สามารถควบคุมได้อย่างจริงจัง ถึงแม้จะมีกฎหมายเกี่ยวกับการห้ามโฆษณาบนโลกโซเชียลก็ตาม..... 

ผลิตภัณฑ์ยาสูบรูปแบบใหม่ : Showcase มีความหลากหลายและพัฒนารูปแบบตามยุคสมัยเช่นกัน 

"บุหรี่ไฟฟ้า" มีการพัฒนารูปแบบเป็นไปตามยุคสมัย เป็น Generation เช่นเดียวกัน พัฒนารูปแบบให้ทันสมัย อาทิเช่น แบบแท่งแบบมวนบุหรี่ มีลักษณะเหมือนมวนบุหรี่ธรรมดา เป็นแบบปากกา หลากสีสัน แบบท่อ มีเตาเล็กๆ สูบเหมือนกับบารากู่ มีละอองน้ำ และล่าสุดแบบไม่ต้องเผาไหม้ (Heat-not - Burn) เป็นที่นิยมในประเทศญี่ปุ่น มีการโฆษณาและขายทางออนไลน์เข้ามาแล้วที่ประเทศไทย แบบนี้จะใช้ใบยาสูบแห้งใส่เข้าไป ไม่มีการเผาไหม้ บริษัทบุหรี่จึงใช้เป็นข้ออ้างว่าปลอดภัย 

9 เหตุผล ที่ต้องห้ามผลิตภัณฑ์บุหรี่รูปแบบใหม่ 

1.เพราะผลิตภัณฑ์ยาสูบแบบใหม่ อยู่ในตลาด Social media หลายช่องทาง ผ่านเว็บไซต์ 23%  แฟนเพจ 26% line 24% IG 17% และ Twitter 10% 

2.ใช้กลยุทธ์ใน Social media การใช้ Presenter (เนตไอดอลของสินค้า) รีวิวสาธิตการใช้สินค้า โปรโมทสินค้าและโฆษณาสินค้าบุหรี่ไฟฟ้าในแฟนเพจ การเปิด channel เพื่อโปรโมทและโฆษณาสินค้าบุหรี่ไฟฟ้า ใน Youtube จะใช้ผู้ดำเนินรายการคนเดียว ทั้งรีวิวการสูบ แฝงโฆษณาและขายสินค้า และ media อื่นๆ 

3.เพราะจำนวนการสื่อสารผลิตภัณฑ์ยาสูบแบบใหม่ใน Social media มีปริมาณมาก อย่างเช่น จำนวนรายการประเภทรีวิวบุหรี่ไฟฟ้า น้ำยากลิ่นและรสต่างๆ ผ่าน Youtube มีถึง 7,190 รายการ 

4.เพราะ Social media ชี้นำ lifestyle ใหม่ๆ ให้วัยรุ่น เช่นสอนวิธีเล่นควันบุหรี่ที่พ่นออกมา (เพราะว่าบุหรี่ไฟฟ้าควันเยอะมาก) และพบว่าเป็นบุคคลที่มีชื่อเดียวกัน และมีชื่อเสียงอยู่ในกลุ่มโฆษณา/รีวิว/ขายบุหรี่ไฟฟ้า

5.เพราะผลิตภัณฑ์ยาสูบแบบใหม่ อยู่ในตลาดนัด / แหล่งชอปปิ้งที่วัยรุ่นนิยม นอกเหนือจากใน Online

6.เพราะ appeal ของผลิตภัณฑ์ยาสูบแบบใหม่ใน Social media นั้นน่าดึงดูดใจ มีรูปลักษณะเป็นสินค้ายอดนิยม น้ำยาก็จะมีลักษณะรูปแบบหลากหลาย เช่น รูปขวดน้ำเฮลบลูบอย ไมโล ชาลิปตัน โอริโอ ยาคูลท์ ฯลฯ เป็นต้น 

7.เพราะการขายใน Social media นั้นเข้าถึงเร็วร่วมกับระบบ e-money และวิธี delivery สินค้าสมัยใหม่ ได้อย่างรวดเร็ว เพื่อป้องกันการเปลี่ยนใจ 

8.เพราะ Social media เปิดโอกาสและช่องทางในการส่งเสริมการขายผลิตภัณฑ์ยาสูบ การจัดโปรโมชั่น ลด แลก แจกแถม เช่น ซื้อบุหรี่แถมน้ำยา จัดส่งฟรี มีบริการให้คำปรึกษา สอบถามได้ตลอดเวลา 

9.เพราะ Social media เปิดโอกาสและช่องทางในการกระจายข้อมูลและความเชื่อผิด ๆ เกี่ยวกับผลิตภัณฑ์ยาสูบ เปิดเผยข้อมูลที่เป็นเชิงบวกให้กับสินค้าของตนเอง เน้นว่าบุหรี่ไฟฟ้า ช่วยเลิกบุหรี่ได้จริง การสุบบุหรี่ไฟฟ้าสามารถควบคุมปริมาณนิโคตินได้ ใน 4 ระดับ คือ สูง ปานกลาง ต่ำ และไม่มีเลย ซึ่งเป็นข้อมูลที่ไม่เป็นความจริง เป็นต้น 

ทำไมจึงต้องห้ามผลิตภัณฑ์บุหรี่รูปแบบใหม่

- เพราะผลิตภัณฑ์ยาสูบแบบใหม่อยู่ใน Social media ทุกสื่อ เข้าถึงง่าย แพร่กระจายเร็ว เยาวชนเข้าถึงได้ ไร้ขึดจำกัด ควบคุมยาก

- เพราะ Social media เปิดโอกาสและช่องทางในการกระจายข้อมูลและความเชื่อผิด ๆ เกี่ยวกับผลิตภัณฑ์ยาสูบได้มากและง่ายที่สุด 

- เพราะผลิตภัณฑ์ยาสูบแบบใหม่มีจำหน่ายทั้งใน Online และ off-line

- เพราะ Social media ถูกใช้มากที่สุดในการส่งเสริมการขายผลิตภัณฑ์ยาสูบแบบใหม่ ทุกวิถีทาง ทุกรูปแบบ 

- เพราะผลิตภัณฑ์ยาสูบแบบใหม่ appeal กับเยาวชน ท้ั้งในด้าน pack รสชาติ ความเชื่อผิดว่าปลอดภัย การเข้าถึงที่ง่าย สะดวก ราคา ความพร้อมของผู้ขาย 

จึงเป็นสิ่งสำคัญที่ทั้งภาครัฐและผู้มีส่วนร่วมในสังคม จะต้องมีมาตรการควบคุมและป้องกันอย่างจริงจัง  และตามให้ทันสังคมออนไลน์.....เพราะช่องทางออนไลน์เข้าถึงกลุ่มเยาวชนได้เป็นอย่างดี 

ข้อมูลโดย : ดร.ศรีรัช ลอยสมุทร สาขาการสื่อสารการตลาดดิจิตัล มหาวิทยาลัยรังสิต 

ในงานประชุมวิชาการบุหรี่กับสุขภาพแห่งชาติ ครั้งที่ 17

วันที่ 26 กรกฎาคม 2561