20th Century Women

คอลัมน์ : พลังหมึก

20th Century Woman    

แอนเน็ต เบนนิ่ง รับบท โดโรธี แม่เลี้ยงเดี่ยวอายุ 55 อาศัยอยู่กับเจมี่ ลูกชายวัยมัธยมต้นที่เริ่มจะเบื่อแม่ แม่พูดอะไรก็ไม่เข้าท่า ที่จะได้เห็นทุกฉากคือ แม่สูบบุหรี่มวนต่อมวน เยอะจริงๆ ไม่ต้องฉายในประเทศไทยเลย ถูกปล่อยมัวหมดทั้งเรื่องแน่นอน

แต่หนังได้รับคำชมจากนักวิจารณ์มากมาย แอนเน็ต เบนนิ่งได้รับคำชื่นชมมากที่สุด เป็นปี 1979 ชานตาบาบาร่า สงครามเวียดนามจบแล้ว ดนตรีพังค์กำลังมา โรคเอดส์ยังไม่มาเป็นสามเหตุการณ์สำคัญที่หนังพูดถึง พร้อมภาพข่าวปาฐกถาของอดีตประธานาธิบดีสหรัฐเวลานั้น จิมมี่ คารเตอร์ซึ่งมีผู้ติดตามชมทั่วประเทศ คือทศวรรษสตาร์วอร์ส โดโรธีเป็นแม่ที่อายุพอสมควรแล้ว สูบบุหรี่มวนต่อมวน โดยรู้อนาคตดีว่าควรจะลงเอยอย่างไร หนังไม่บอกว่าเธอเป็นแม่เลี้ยงเดี่ยวได้อย่างไร

หนังโฟกัสที่เธอและลูกชาย เธอรู้สึกว่ารู้จักลูกชายน้อยลง และยังคงอดเป็นห่วงไม่ได้ จึงขอแอ๊บบี้ สาวช่างภาพที่มาเช่าบ้านอยู่ และจูลี่ สาววัยรุ่นข้างบ้านที่ชอบปีนหน้าต่างขึ้นมานอนหลับห้องเจมี่ช่วยดูแล เกรต้า เกอร์วิกเป็นแอ๊บบี้ สดใสร่างเริง เอล แฟนนิ่งเป็นจูลี่ หน้าตาแอ๊บมาก ดูแล้วจะเป็นใครมีลูกสาวแล้วขวัญอ่อนก็ไม่ควรดู "พวกเธอจะได้เห็นเจมี่เป็นคนจริงๆ" โดโรธีสารภาพ "ชั้นไม่เห็น" ประโยคนี้ใช่เลย

คนเป็นแม่เป็นพ่อไม่เคยมีโอกาสเห็นลูกช่วงมัธยมจริงๆ ไม่รู้ว่าที่โรงเรียนเขาเดินท่าไหน พูดจาอย่างไร คิดอ่านอย่างไร เท่แค่ไหน เก่งแค่ไหน ในหมู่เพื่อนเขาทำตัวอย่างไร กับเพื่อนต่างเพศเขาทำตัวอย่างไร อะไรพวกนี้แม่ๆ พ่อๆ ทั้งหลายไม่เห็น เราเห็นเขาเฉพาะตอนที่อยู่ต่อหน้าเรา ที่บ้าน เห็นเขาเป็นเด็กอยู่ตลอด แถมทำอะไรก็ไม่เข้าตา เราไม่เห็นตอนเขาอยู่ในหมู่เพื่อน มันเท่มาก

"แม่ยังหยุดสูบบุหรี่ไม่ได้เลย" เจมี่ย้อนแม่ในอีกฉากหนึ่ง เมื่อเทพมิใช่เทพอีกแล้ว เทพีมิได้ยอดเยี่ยมอีกแล้ว แม่จะทำอย่างไร นี่คือหนังของแม่ศตวรรษที่ 20 ยุคสมัยที่เจมี่เป็นฝ่ายอธิบายแอ๊บบี้และจูลี่ว่า "แม่โตมาในทศวรรษที่ 30 เวลานั้นทุกบ้านช่วยกันเลี้ยงและอบรมสั่งสอนเด็ก ๆ" เหมือนบ้านเราเมื่อ 50 ปีก่อน คนทั้งซอยช่วยกันอบรมเด็กทั้งซอย หากเป็นบ้านนอกคนทั้งหมู่บ้้านสามารถด่าเด็กได้ทั้งหมู่บ้าน เราช่วยกัน จะไม่เห็นมือถือและคอมพิวเตอร์ตั้งโต๊ะในหนังเรื่องนี้ แต่วัยรุ่นอย่างเจมี่และลูซี่ก็เหมือน ๆ กันทุกสมัย เมื่อลูซี่เล่นบทบาทสมมุติว่าตัวเองเป็นแม่โดโรธี แล้วถามเจมี่ว่าอยากพูดอะไรกับแม่บ้าง เจมี่ตอบว่า "ไม่ต้องห่วงมาก แม่ ผมไม่เป็นไรจริงๆ" หนังดีมาก โดโรธีตายด้วยโรคมะเร็งตามคาด

เขียนโดย นพ.ประเสิรฐ ผลิตผลการพิมพ์ วันที่ 29 มิถุนายน 2560